HILVERSUM - De Nederlandse Seintoestellen Fabriek wordt in de Tweede Wereldoorlog al snel overgenomen door de Duitsers. Maar het personeel geeft zich niet zomaar gewonnen. Zij pleegt op verschillende manieren stil verzet en redt daarmee vele levens. Hoe heeft de NSF dat gedaan?


Opblazen zendmasten

De Tweede Wereldoorlog is uitgebroken. Om de Duitsers te hinderen, blaast het Nederlands leger de zendmasten vlak voor de inval op. Als de Duitsers Nederland in 1940 binnenvallen, rukken zij toch snel op naar Hilversum en bezetten direct de NSF. De producten die de fabriek maakt, zenders, telefoons en radio’s, zijn namelijk van belang voor de nazi’s. Hilversum wordt vanaf 1941 zelfs het hoofdkwartier voor de Duitsers. Omdat Den Haag beschoten kan worden vanuit Engeland, zoeken zij een andere plek. Ze hebben in Hilversum al de omroepen en de fabriek in handen en nemen daarom hun intrek in onder andere het Raadhuis en Gooiland.

Stil verzet en Februaristaking

Ondanks dat de NSF bezet is en onder Duitse leiding staat, pleegt het personeel vanaf het begin stil verzet tegen de nazi’s. Apparatuur wordt gesaboteerd, opdrachten vertraagd en het personeel neemt materiaal mee naar huis. Ook doet de NSF mee aan de Februaristaking. Het is een initiatief van Amsterdamse arbeiders, maar vind ook in Hilversum navolging doordat zij de radiofabriek en de omroepen kunnen inseinen. En dat is uniek, want het vindt verder bijna nergens navolging buiten Amsterdam.

Levens redden in Kamp Amersfoort

Het meest bijzondere is echter dat de NSF een tak van kamp Amersfoort overneemt. Daar zitten Nederlandse Joden om doorgestuurd te worden naar concentratiekampen. De Duitsers vragen of de NSF er een productielocatie kan starten. In de zogenaamde ‘radiobarak’ doet de NSF alsof ze daar productie draaien voor de Duitsers, maar eigenlijk geven ze daar politieke gevangenen en mensen die het extra moeilijk hebben een veilig onderkomen. Er is daar een veel milder regime. De NSF zorgt onder andere voor kleding en een dagelijks voedseltransport wat ook nog naar andere gevangen in het kamp wordt gesmokkeld, waardoor de NSF veel levens redt.

NSF Expositie

De man die dit hele verzet bestiert, is Theo Hendrikx (1912). Wilt u weten wie hij is en bent u benieuwd naar zijn persoonlijke verhaal? Zijn verhaal en dat van 5 andere oud NSF-medewerkers kunt zien in de expositie ‘NSF Radio: Fascinerende fabrieksverhalen’. Hierin krijgt u een uniek inkijkje in het reilen en zeilen van de fabriek. De tentoonstelling is elke zaterdag- en zondagmiddag te zien bij Tante Jans (Schapenkamp 2 bij Silverpoint), van 12:00 tot 16:00 uur. Reserveren van tickets kan via www.dudokarchitectuurcentrum.nl.